Official development assistance là cụm từ tiếng Anh đầy đủ nhất được gọi tắt là ODA. Từ này được dịch nghĩa ra là hỗ trợ phát triển chính thức. Đây là một thuật ngữ do Ủy ban hỗ trwoj phát triển (DAC) của Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (OECD) đưa ra nhằm đo lường sự viện trợ. Thuật ngữ này được sử dụng đầu tiên vào năm 1969, nó được sử dụng rộng rãi như một chỉ báo về dòng chảy viện trợ quốc tế. ODA cũng bao gồm một số khoản vay.

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Định nghĩa đầy đủ của ODA là: dòng chảy tài chính chính thức được quản lý với mục đích thúc đẩy sự phát triển kinh tế và phúc lợi của các nước đang phát triển là mục tiêu chính, có tính ưu đãi với yếu tố tài trợ ít nhất 25% (sử dụng tỷ lệ chiết khấu 10% cố định). Theo quy ước, dòng chảy viện trợ ODA bao gồm sự đóng góp của các cơ quan chính phủ tài trợ cho tất cả các cấp, cho các nước đang phát triển, cho các tổ chức đa phương. Biên lai ODA bao gồm các khoản giải ngân của các nhà tài trợ song phương và các tổ chức đa phương.

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Nói cách khác, ODA cần có ba yếu tố:

• Được thực hiện bởi khu vực chính thức (các cơ quan chính thức, bao gồm chính quyền tiểu bang và địa phương, hoặc các cơ quan điều hành của họ).
• Với việc thúc đẩy phát triển kinh tế và phúc lợi như mục tiêu chính.
• Theo các điều khoản tài chính ưu đãi (nếu là khoản vay, có yếu tố tài trợ ít nhất 25%).

Định nghĩa này được sử dụng để loại trừ viện trợ phát triển khỏi hai loại viện trợ khác từ thành viên của DAC:

Viện trợ chính thức (OA): các luồng đáp ứng các điều kiện để đưa vào Hỗ trợ phát triển chính thức ODA, ngoài thực tế là những người nhận nằm trong phần II của danh sách người nhận hỗ trợ phát triển DAC của Ủy ban hỗ trợ phát triển.

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Các luồng chính thức khác (OOF): giao dịch của khu vực chính thức với các quốc gia trong danh sách người nhận viện trợ không đáp ứng được các điều kiện là hỗ trợ phát triển chính thức hoặc viện trợ chính thức, vì họ không chủ yếu nhắm vào phát triển, hoặc vì họ có một yếu tố tài trợ dưới 25%.

Dự án ODA là gì?

Như vậy, sau khi đã tìm hiểu một cách khái quát về viện trợ hay vốn ODA, chúng ta có thể hình dung ra khái niệm dự án ODA là gì rồi chứ? Trên thực tế, khi một quốc gia đang phát triển nhận một khoản viện trợ từ các quốc gia khác sẽ gọi là vốn ODA. Nguồn vốn này sẽ có thể được phê duyệt để làm nguồn tài chính cung cấp, hỗ trợ cho các chương trình, dự án nhất định, hoặc cũng có thể cho các dự án vay vốn ODA với ưu đãi cao. Như vậy, có thể hiểu đơn giản, các dự án sử dụng vốn từ nguồn viện trợ ODA thì được gọi là dự án ODA.

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Tuy nhiên không phải dự án, chương trình nào cũng được cung cấp vốn ODA, vậy vốn ODA được ưu tiên sử dụng cho các dự án thuộc lĩnh vực nào? Đó cũng là một thắc mắc được đông đảo cá nhân làm kinh tế quan tâm. Về cơ bản, những dự án thuộc các lĩnh vực được ưu tiên sử dụng loại viện trợ này đã được quy định rõ ràng ở Nghị định 132, do Chính phủ ban hành năm 2018, cụ thể tại Khoản 12, Điều 1:

• Dự án về kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất thuộc lĩnh vực kinh tế – xã hội. Trong số đó, những dự án ha tầng liên quan đến việc xây dựng hạ tầng giao thông, xã hội (giáo dục, y tế, nghề nghiệp), công trình thủy lợi, phát triển đô thị thông minh,…
• Các dự án liên quan đến lĩnh vực xây dựng, nghiên cứu, cải cách và hoàn thiện các chính sách cũng như thể chế kinh tế, chính trị, xã hội.
• Các dự án liên quan đến lĩnh vực phát triển, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển, chuyển giao công nghệ và tri thức.
• Các dự án liên quan đến lĩnh vực nâng cao chất lượng, giải quyết ô nhiễm môi trường, ứng đổi với biến đổi khí hậu và công tác nghiên cứu giải pháp phòng chống, giảm nhẹ những rủi ro và bất lợi do thiên tai, thảm họa gây ra.
• Các dự án liên quan đến việc dùng viện trợ ODA cho nguồn tài chính của Nhà nước khi Nhà nước tham gia vào các dự án với hình thức hợp tác công tư.
• Một số lĩnh vực được ưu tiên khác theo chủ trương, sự phê duyệt và quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Như vậy, có thể nói để một dự án ODA được phê chuẩn là một việc không mấy dễ dàng.

Đặc điểm của nguồn vốn ODA

Nguồn vốn hợp tác phát triển

• ODA là một hình thức hợp tác khác giữa chính phủ các nước phát triển, tổ chức quốc tế với các nước đang phát triển hoặc chậm phát triển. Đây là các khoản viện trợ không hoàn lại hoặc có chính sách vay với điều kiện ưu đãi.
• Bên cạnh việc cho vay các khoản vay ưu đãi, bệnh viện trợ sẽ thực hiện cung cấp hàng hóa, chuyển giao khoa học kỹ thuật, cung cấp các dịch vụ khác… Bên nhận viện trợ phải có trách nhiệm sử dụng nguồn vốn vào các mục tiêu phát triển kinh tế xã hội, xây dựng cơ sở hạ tầng,…tạo điều kiện phát triển kinh tế, nâng cao đời sống người dân.

Nguồn vốn có nhiều ưu đãi

• Các khoản vay ODA có mức lãi suất rất thấp, chỉ dao động từ một vài phần trăm, nếu là ngân hàng thế giới thì khoản vay 0% một năm. Với mục tiêu hỗ trợ các quốc gia đang phát triển và kém phát triển, ODA có tính ưu đãi hơn bất kỳ một nguồn vốn nào khác, phải kể đến đó là: thời hạn vay dài trên 30 năm gắn với mức lãi suất tín dụng thấp, thời gian ân hạn tương đối dài,…

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Đi kèm một số điều kiện ràng buộc

• Các nước viện trợ vốn ODA đều có những chính sách, quy định ràng buộc khác nhau với nước tiếp nhận. Các nước viện trợ vừa muốn đạt ảnh hưởng về chính trị, vừa muốn đem lại lợi nhuận cho chính mình,…Bởi vậy mà những khoản ODA bao giờ cũng có những điều kiện nhất định về kinh tế, chính trị hay khu vực địa lý.

Một số bất lợi khi nhận nguồn vốn hỗ trợ ODA

• Các nước phát triển khi thực hiện viện trợ ODA, đều có những mục tiêu nhất định về lợi ích kinh tế và chiến lược quốc phòng an ninh… Bởi vậy các nước nhận viện trợ ODA cần phải xem xét thật kỹ, khi nguồn vốn này mang lại khá nhiều bất lợi:
• Về kinh tế: các nước nhận hỗ trợ ODA phải chấp nhận giữ bỏ hàng rào thuế quan và bảng thuế xuất nhập khẩu hàng hóa của nước tài trợ. Bên cạnh đó, phải thực hiện mở cửa thị trường bảo hộ cho danh mục hàng hóa mới của nước tài trợ, có những ưu đãi dành cho nhà đầu tư trực tiếp từ nước ngoài vào một số lĩnh vực hạn chế, sinh lời cao
• Các nước nhận nguồn vốn ODA phải chấp nhận việc mua các sản phẩm từ các nước tài trợ mà không hoàn toàn phù hợp, không cần thiết đối với các nước này.
• Khi nhận nguồn vốn ODA, các nước được viện trợ có toàn quyền quản lý và sử dụng, tuy nhiên các danh mục dự án ODA phải có sự thỏa thuận và đồng ý của nước viện trợ. Họ không trực tiếp điều hành dự án, nhưng họ có quyền tham gia gián tiếp thông qua việc làm chủ thầu, hỗ trợ chuyên gia.
• Trong nền kinh tế thị trường biến động, tỷ giá hối đoái có thể gia tăng mà không lường trước được. Điều này có thể dẫn đến giá trị vốn ODA phải hoàn lại tăng lên.

Một số quốc gia và khu vực hỗ trợ vốn ODA tại Việt Nam

• Nhật Bản là quốc gia hỗ trợ vốn ODA lớn nhất tại Việt Nam, chiếm đến hơn 40% tổng số vốn đầu tư.
• Liên minh châu âu là nhà tài trợ lớn thứ hai về ODA cho Việt Nam, góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của nước ta. Trong năm 2012, EU đã tài trợ 1,01 tỷ USD, chiếm 13,24% tổng cam kết viện trợ nước ngoài, trong đó tài trợ không hoàn lại chiếm 32,5%.
• Nguồn vốn tài trợ ODA đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế và nâng cao chất lượng đời sống người dân

ODA là gì? Những đặc điểm của ODA, Bản quyền truy cập link xem bài viết: https://vietadsgroup.vn/oda-la-gi-nhung-dac-diem-cua-oda.html

Kết luận

Cảm ơn bạn đã đọc bài viết của blog VietAdsGroup.Vn, hy vọng những thông tin giải đáp ? Những ý nghĩa của ODA sẽ giúp bạn đọc bổ sung thêm kiến thức hữu ích. Nếu bạn đọc có những đóng góp hay thắc mắc nào liên quan đến định nghĩa ODA là gì? vui lòng để lại những bình luận bên dưới bài viết này.